RỐI LOẠN CHỨC NĂNG BÀNG QUANG VÀ CƠ VÒNG ĐƯỜNG TIỂU.

 

Thuật ngữ trong học phần này (28)

sự chi phối thần kinh cho chức năng đi tiểu

Phối hợp ba thành phần
- cơ tống nước tiểu: cơ trơn bàng quang
- cơ vòng trong: cơ trơn nằm ở cổ bàng quang. lỗ niệu đạo trong
- cơ vòng ngoài: cơ vân, điều khiển theo ý muốn

cơ vòng

+ kiểm soát đi tiểu
- cơ vòng trong ở nam: chống trào ngược tinh dịch khi xuất tinh

tiểu tiện

cơ vòng dãn ra cho phép cơ trơn bàng quang tống nước tiểu ra niệu đạo

chi phối thần kinh

cơ trơn bàng quang
cơ thắt trong niệu đạo
cơ thắt ngoài niệu đạo

cơ trơn bàng quang là cơ tống nước tiểu chi phối bởi...

TK phó giao cảm từ tủy cùng S2, S3, S4
Vòm bàng quang còn chịu sự chi phối các sợi giao cảm từ CỘT TRUNG GIAN BÊN TỦY NGỰC T10,T11, T12 qua tk hạ vị

cơ thắt trong niệu đạo ( cả vùng tam giác đáy bq)

cơ trơn
tk giao cảm qua tk hạ vị

cơ thắt ngoài niệu đạo

-cơ vân
chi phối vận động và cảm giác bản thẻ qua tk thẹn
trung têm: nhân Onuf- đám neuron vận động cảm giác mật độ cao ở sừng bên tủy cùng S2, 3,4

tk thẹn

-chứa sợi hướng tâm mang tín hiệu từ niệu đạo và cơ vòng ngoài vào tủy cùng
phục vụ phản xạ, cảm giác

các rối loạn cơ vòng đường tiểu

- 1 Sang thương hủy hoại tủy hoàn toàn dưới T12
2 Bệnh neur vận động tủy cùng của tủy trước và dây tk ngoại biên của chúng
3 Tổn thương gián đoạn các sợi cảm giác
4 Sang thương tủy ở mức cao hơn
5 Tổn thương do căng giãn bàng quang
6 Tiểu không kiêm soát do thủy trán
7 Tổn thương thân não
8 Bí tiểu

1 Sang thương hủy hoại tủy hoàn toàn dưới T12 gặp trong...

- 1 Chấn thương tủy
2 Loạn sản tủy sống
3 u tủy
4 Angiome tĩnh mạch tủy
5 Viêm tủy hoại tử

Cơ chế

Do tủy bị hoại tử hoàn toàn --> các neur vđ và cảm giác ngoại biên mất chức năng 
--> Bàng quang liệt mềm, mất cảm giác

Triệu chứng

- BQ liệt, không cảm giác đầy nước tiểu, trương lực cơ tống nước tiểu mất
- Không còn khả năng chủ động đi tiểu
- BQ chứa đầy nước tiểu căng lớn cho đến khi nước tiểu tự thoát ra do quá đầy, tiểu tự động do tràn đầy

triệu chứng kèm

- Rối loạn cơ thắt hậu môn, cơ đại tràng
- Mất cảm giác vùng hội âm hình yên ngựa, mất phản xạ hành hang, phản xạ hậu môn

2 Bệnh neur vận động tủy cùng của tủy trước và dây tk ngoại biên của chúng 
gặp trong

- Hội chứng chùm đuôi ngựa ( u, thoát vị đĩa đệm)
- viêm màng não tân sinh ( ác tính)
- viêm rễ tủy do herpes , CMV

Biểu hiện

- Bàng quang liệt mềm
- Tiểu tràn đầy
- Vẫn còn cảm giác tủy cùng( hội âm), cảm giác bàng quang

3 Tổn thương gián đoạn các sợi cảm giác hướng tâm từ bàng quang, không tổm thương sợi vđ

-Tiểu đường
- tabes dorsalis

Cơ chế

Bàng quang mất cảm giác

biểu hiện

- Không có px đi tiểu
- Không nhận biết đc nhu cầu làm trống bàng quang
- Tiểu tràn đầy

4 Sang thương tủy ở mức cao hơn T12

Bàng quang tk phản xạ ( bàng quang tăng trương lực)

nguyên nhân

- Xơ cứng rải rác từng đám 
- Bệnh tủy do chấn thương
viêm tủy, viêm cứng cột sống, dị dạng động tĩnh mạch (AMV) rống ống tủy

Sang thương tủy đột ngột

- cơ trơn tống nước tiểu của bq cũng chịu choáng tủy không hoạt động
= bq giảm trương lực
- nước tiểu quá đày tự trào ra
- bệnh nhân không có khả năng tiểu chủ động
SAU CHOÁNG TỦY
- cơ trơn bq dần tăng hoạt động, tăng trương ;ực
- bn ko ức chế đc cơ này, ko điều khiển đc cơ thắt ngoài niệu đạo
--> tiểu gấp, tiểu són, tiểu không kiểm soát
--> khả năng chủ động đi tiểu suy giảm, dung lượng bàng quang giảm
- Phản xạ hành hang, px hậu môn còn

Sang thương từ từ

- không có gđ mất trương ực
- tiểu gấp, tiểu són, tiểu ko kiểm soát xuất hiện, tăng dần theo thời gian

Tổn thương tủy cổ

sau choáng tủy, hoạt động phản xạ của tủy không hồi phục, bàng quang mất trg lực kéo dài

5 Tổn thương do căng giãn bàng quang

Tắc nghẽn cơ học cổ bàng quang
Cố tình nín giữ nước tiểu quá đầy nhiều lần

Cơ chế

bq bị căng giãn quá mức --> bug trừ cơ trơn tống nc tiểu --> giảm hoặc mất trương lực bàng quang vĩnh viễn --> giảm giả năng co bóp bq để đi tiểu --> lương nước tiểu tồn lưu lớn

6 Tiểu không kiêm soát do thủy trán

Mất quan tâm nhu cầu đi tiểu--> tiểu không kiểm soát , không phù hợp thời gian và địa điểm
- tăng hoạt hóa cơ tống nước tiểu kiểu trung ương --> tiểu gấp, tiểu phản xạ

7 Tổn thương thân não

- Không kèm tiểu không kiểm soát ( trừ triệu chứng giả hành)
- cầu não: có thể tiểu không kiểm soát

8 Bí tiểu

- Mất đồng bộ cơ tống nước tiểu và cơ thắt niệu đạo, do tăng co thắt bất thường cơ thắt niệu đạo lúc đi tiểu
- gặp: tổn thương tủy tên mức nón tủy
Cắt đứt liên lạc giữa trung tâm đi tiểu của tủy cùng với thân não và cao hơn --> mất phối hợp cơ tống nước tiểu và cơ vòng